آيا شما هم نمي‌توانيد شب بخوابيد يا بعد از چند ساعت بيدار مي‌شويد؟ آيا اين بي خوابي در شما باعث ايجاد احساس خستگي، بي تحركي و لجبازي در روز بعد شده است؟ تا به حال به مصرف قرص خواب فكر كرده‌ايد؟
قرص خواب چيست و چه كاربردي دارد؟
يك فرد بالغ و سالم به طور متوسط به ۶ تا ۸ ساعت خواب در هر شب نياز دارد. مشكلات خواب به دو دسته تقسيم مي‌شوند: مشكل در به خواب رفتن و مشكل در تداوم خواب. در حالت اول فرد در شروع فرايند خواب مشكل دارد. در حالت دوم، فرد به راحتي مي‌خوابد اما خواب وي تداوم ندارد و مرتب از خواب بيدار مي‌شود. يا پس از چند ساعت كوتاه، كاملا بي خواب مي‌شود. بعضي اوقات ممكن است فرد هر دو نوع مشكل خواب را داشته باشد.
مشكلات خواب مي‌تواند ناشي از عوامل مختلفي باشد، از جمله: بيماري‌هاي زمينه‌اي، داروهايي مثل ضد احتقان براي سرماخوردگي و آلرژي، داروهاي فشار خون، كورتيكواستروئيدها و برخي داروهاي ضد آسم. استفاده از كافئين زياد به خصوص در اواخر روز، افسردگي، استرس، فضاي خواب پر سروصدا يا با نور زياد، غذا خوردن قبل از خواب و ورزش كردن در زمان نزديك به ساعت خواب از ديگر مواردي هستند كه باعث اختلال در به خواب رفتن فرد مي‌شوند.
بي خوابي در افراد بالاي ۶۵ سال شايع‌تر است. به طوري كه اين افراد، ۱/۵ برابر بيش‌تر از افراد جوان از بي خوابي شكايت دارند. بي خوابي مي‌تواند در درازمدت باعث عواقب جدي بر سلامتي و شيوه‌ي زندگي افراد داشته باشد، از جمله: افسردگي، بيماري قلبي و تصادفات رانندگي.
قرص‌هاي خواب براي كمك به افرادي كه دچار مشكلات خواب هستند، استفاده مي‌شود. اين قرص‌ها باعث به خواب رفتن فرد مي‌شوند يا مدت زمان خواب را طولاني‌تر مي‌كنند.
نحوه‌ي عملكرد قرص‌هاي خواب
انواع مختلفي از قرص‌هاي خواب آور وجود دارد. پزشك معالج بر اساس علت و نوع بي خوابي كه تجربه كرده‌ايد، مناسب‌ترين نوع قرص خواب را براي شما تجويز خواهد كرد. پزشك شما در زمان تجويز قرص خواب، ساير بيماري‌ها و داروهاي مصرفي را نيز در نظر خواهد گرفت. قرص‌هاي خواب آوري كه به طور معمول استفاده مي‌شوند شامل موارد زير است:
بنزوديازپين
اين دارو، انواع مختلفي از گيرنده‌هاي گاما آمينوبوتيريك اسيد (GABA) در مغز را هدف قرار مي‌دهد. بنزوديازپين با اين كار باعث القاي خواب مي‌شود. اما بايد با احتياط مورد استفاده قرار گيرد زيرا مي‌تواند اعتياد آور باشد. به همين دليل نبايد به مدت بيش از ۲ تا ۴ هفته استفاده شوند و تنها براي درمان بي خوابي كوتاه مدت استفاده مي‌شوند. عوارض جانبي بنزوديازپين شامل سرگيجه، ضعف عضلاني و حالت تهوع است. از اين دسته‌ي دارويي مي‌توان ديازپام، آلپرازولام (زاناكس)، لورازپام، تمازپام، استازولام، فلورازپام هيدروكلرايد و تريازولام را مثال زد.
داروهاي انتخابي گاما آمينوبوتيريك اسيد (GABA)
طبقه بندي جديد تري از داروهاي خواب آور هستند. اين داروها با هدف قرار دادن گيرنده‌هاي خاص GABA در مغز كه در هوشياري يا خواب آلودگي نقش دارند، عمل مي‌كنند. از آنجا كه آن‌ها تنها گيرنده‌هاي خاصي را هدف قرار مي‌دهند، نسبت به بنزوديازپين‌ها عوارض جانبي كم‌تري دارند و وابستگي كم‌تري ايجاد مي‌كنند.
باربيتورات‌ها
اين دسته‌ي دارويي طيف گسترده‌اي از اثرات آرام بخش نسبتا خفيف تا بيهوشي كامل را به وجود مي‌آورد. باربيتورات‌ها به عنوان خواب آور، ضد اضطراب و ضد تشنج نيز استفاده مي‌شوند. باربيتورات‌ها اثرات ضد درد بسيار ضعيفي نيز دارند. اما اين دارو وابستگي جسمي و رواني ايجاد مي‌كند. امروزه، باربيتورات‌ها توسط بنزوديازپين‌ها جايگزين شده‌اند.
ملاتونين
ملاتونين هورموني است كه در مغز و از غده‌ي پينه‌آل ترشح مي‌شود و در تنظيم ريتم خواب نقش دارد. اين هورمون در تاريكي و در نور كم ترشح مي‌شود. اخيرا در درمان بي خوابي از آن استفاده مي‌شود.
آنتي هيستامين‌ها
آنتي هيستامين به تركيباتي اطلاق مي شود كه گيرنده‌ي H1 كه در آلرژي نقش دارد را، مهار مي‌كنند. يك عارضه‌ي جانبي مشترك آنتي هيستامين‌ها آرام بخشي و خواب آلودگي است. براي مثال از آنتي هيستامين‌هايي مثل ديفن هيدرامين به عنوان داروي محبوبي براي كمك به خواب، استفاده مي‌شود.
داروهاي ضد افسردگي‌‌هاي سه حلقه‌اي (TCA)
در افسردگي يا درد مزمن همراه با بي خوابي، TCAها گزينه‌ي مناسبي هستند. عوارض جانبي اين دسته‌ي دارويي شامل تاري ديد، خشكي دهان، مشكل در ادرار كردن و سرگيجه است. از داروهاي ضد افسردگي‌‌هاي سه حلقه‌اي مي‌توان دوكسپين، نورتريپتيلين، آمي تريپتيلين و ترازودون را نام برد.
داروهاي خواب آور
اين داروها بر همان قسمتي از مغز اثر مي‌گذارند، كه بنزوديازپين نيز اثر مي‌گذارد. اين داروها براي بي خوابي‌هاي ماندگار و آزار دهنده تجويز مي‌شوند، زيرا مي‌توانند عوارض جانبي داشته باشند. رايج‌ترين قرص‌هاي خواب آور عبارتند از: زولپيدم، زالپلون، اس زوپيكلون و راملتيون.
داروهاي ضد روان پريشي
قرص‌هاي گياهي
نحوه‌ي مصرف قرص خواب و دوز مصرفي
- دوز داروي مصرفي در هر فرد متفاوت است و پزشك با صلاحديد خود و با توجه به نوع بي خوابي، بهترين دارو را تجويز خواهد كرد.
- زماني كه اين امكان وجود دارد كه حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب كامل در شب داشته باشيد، از قرص خواب استفاده كنيد.اين كار باعث مي‌شود در طول روز احساس خواب آلودگي و سرگيجه نداشته باشيد يا ساير عوارض جانبي را تجربه نكنيد.
- بلافاصله بعد از رفتن به رختخواب قرص خواب را مصرف كنيد.
عوارض جانبي قرص خواب
قرص‌هاي خواب آور مي‌توانند يك درمان موثر براي بي خوابي مزمن باشند. اما مانند هر داروي ديگري، عوارض جانبي مختلفي دارند. اين عوارض به نوع دارو، دوز دارو و مدت زمان ماندگاري آن در بدن بستگي دارد. عوارض جانبي ممكن است در افرادي كه مشروبات الكلي مصرف مي‌كنند، افراد مسن و افراد مبتلا به آپنه‌ي خواب، بدتر ظاهر شود. زيرا ممكن است هنگام استفاده از قرص‌هاي خواب، تنفس آن‌ها مختل شود.
يكي از عوارض جانبي آن‌ها، خواب آلودگي در طول روز است. عوارض جانبي احتمالي ديگر شامل موارد زير هستند:
- اعتياد: اگر فرد به قرص‌هاي خواب اعتياد پيدا كرده باشد، با قطع قرص، بي خوابي شديدتر از حالت اوليه بروزمي‌كنند.
- مقاومت به دارو: گاهي ديده شده است كه پس از مصرف طولاني مدت قرص خواب، فرد به دارو مقاوم شده است. فرد وارد چرخه‌ي معيوبي مي‌شود كه در آن براي تاثيرگذاري كافي قرص خواب، دوز مصرفي را افزايش مي‌دهد و ميزان مقاومت نيز افزايش مي‌يابد.
- تاري ديد
- سردرد
- فراموشي
- كندي ذهن
- اختلال در توجه
- سرگيجه
- ضعف
- از دست دادن تعادل
- خشكي دهان و گلو
- احتباس ادرار
- يبوست / اسهال
- نفخ
- تغيير در اشتها
- سوزش سردل
- واكنش آلرژيك (آنافيلاكسي)
- تورم صورت (آنژيوادم)
- قدم زدن در خواب
- لرزش غيرقابل كنترل يك قسمت از بدن
- روياهاي غيرمعمول
چرا ارده شيره خوب است؟